Halloween: skąd wzięło się to święto? Data, tradycja, przepisy na udane Halloween

Nazwa Halloween to skrót od All Hallows' Eve, czyli wigilii Wszystkich Świętych - dnia, w którym ludzie modlili się za zmarłych przed dniem Wszystkich Świętych przypadającym na 1 listopada.

Chrześcijanie na całym świecie świętowali Triduum Wszystkich Świętych już od VIII wieku! Trzydniowe święto obejmowało All Hallows' Eve - czyli obecne Halloween przypadające na 31 października, All Saints' Day i All Soul's Day. Był to czas wspomnienia zmarłych bliskich oraz świętych.

Mimo że obecnie Halloween kojarzone jest ze strasznymi przebraniami, lampionami z dyni czy dziećmi zbierającymi cukierki, ma ono długą historię, sięgającą dawnych tradycji celtyckich.

Celtowie, zamieszkujący kiedyś dzisiejsze tereny Anglii, Irlandii, Szkocji oraz Walii, wierzyli, że w tym czasie zacierają się granice między światem żywych i umarłych.  Noc 31 października nazywali Samhain, co oznaczało koniec lata. Ten czas zwiastował koniec żniw, a opadające z drzew liście symbolizowały umierający wokół świat. 

W czasie jego trwania przybywające z zaświatów dusze poszukiwały śmiertelników, w których ciałach będą mogły mieszkać przez kolejny rok. Jedne źródła podają, że ludzie, aby odgonić od siebie duchy, zakładali najgorsze, podarte ubrania. Druidzi wkładali czarne stroje i przerażające maski. Czarny kostium miał zmylić ducha, który dzięki temu miał sądzić, że ma do czynienia ze "swoim" i zostawić przebranego człowieka w spokoju.

Z kolei w innych możemy przeczytać, że kontakt z duchami był wręcz pożądany, dlatego wiele osób przebierało się i upodabniało do zmarłych, aby móc się z nimi skontaktować[1].

Z czasem o święcie jednak zapomniano. W ostatni dzień października chrześcijańskie parafie zorganizowały swoje parady i promowały własne zwyczaje. W XVII wieku nastąpił ponowny rozkwit dawnych ceremonii i wierzeń. Potomkowie Celtów zaczęli wracać do dawnych obrzędów. Kiedy w XIX wieku kryzys na Wyspach Brytyjskich zmusił ludzi do emigracji, wielu mieszkańców popłynęło do Ameryki, zabierając ze sobą swoją kulturę i zwyczaje. Dzisiaj to właśnie w Stanach Zjednoczonych Halloween obchodzi się najhuczniej.

Ciekawostki dotyczące Halloween

• Pierwotnie straszne twarze rzeźbiono nie w dyni, a w rzepie. To w USA po raz pierwszy wykorzystano do tego dynię.
• Celtowie obawiali się, że w Halloween można wpaść na ducha, dlatego po zmroku zakładali maski. Dzisiaj ta tradycja przerodziła się w dochodowy biznes, a maski halloweenowe sprzedawane są w sklepach na całym świecie.
• Według dawnych przesądów, jeżeli tego dnia kawaler spojrzał w lustro o północy, mógł zobaczyć swoją przyszłą małżonkę.
• Zaraz po Bożym Narodzeniu, Halloween jest najbardziej skomercjalizowanym świętem w Stanach Zjednoczonych. W 2020 roku w jego obchodach planowało wziąć udział nawet 148 mln Amerykanów, którzy łącznie planowali na nie wydać ponad 8 mld dolarów[2]!
• Jeśli podczas Halloween wywiniesz ubranie na lewą stronę i będziesz chodzić do tyłu, zgodnie z tradycją o północy zobaczysz prawdziwą czarownicę.
• Nie bój się, jeśli zobaczysz pająka podczas Halloween. Zgodnie z wierzeniami, jest to dusza ukochanej osoby, która obserwuje cię z góry.

Zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w wielu europejskich krajach, Halloween obchodzone jest w podobny sposób. Ludzie przystrajają swoje domy, wieszając na nich trupie czaszki, szkielety czy straszne czarownice a przed drzwiami stawiają lampiony z wydrążonych dyni.

Wieczorem przebrane w straszne stroje dzieci chodzą po domach, domagając się słodyczy i krzycząc "Trick or treat", czyli "cukierek albo psikus". W klubach organizowane są bale przebierańców, na które przychodzi zarówno młodzież, jak i starsi wielbiciele tego święta.

Najhuczniej Halloween obchodzi się w USA. Jedną z najsłynniejszych parad, która ma miejsce 31 października, jest parada w Nowym Jorku. Wówczas dziesiątki tysięcy mieszkańców i turystów przebranych w kostiumy przechodzi ulicami miasta.

Z kolei w Rumunii, na zamku Draculi, w noc 31 października przygotowywane są specjalne, dedykowane opcje zwiedzania, podczas których można spróbować rumuńskiej kuchni i uczestniczyć w weselu samego Draculi!

W Polsce obchodzenie Halloween nie jest tak popularne, jak na Zachodzie, chociaż w klubach coraz częściej można zobaczyć specjalne imprezy przygotowane na ten dzień. Inaczej też obchodzi się Halloween w Chinach. Mimo że na sklepowych witrynach pojawiają się dynie i kościotrupy, 31 października puszcza się płonące lampiony i papierowe łódeczki, które mają torować drogę duszom.